Σε μια δύσκολη εξίσωση με πολλές μεταβλητές εξελίσσεται η ενεργειακή αγορά στην Ευρώπη, κυρίως σε ό,τι αφορά τις επιλογές στο φυσικό αέριο. Κι ενώ μέσα σε λιγότερο από δύο χρόνια κατάφερε σχεδόν να μηδενίσει την εξάρτησή της από το ρωσικό φυσικό αέριο, μια νέα σειρά προκλήσεων αναδύεται.
Για την ακρίβεια, η στήριξη στο αμερικανικό LNG, που θεωρήθηκε Μάννα εξ ουρανού, κινδυνεύει να μετατραπεί σε μπούμερανγκ .
Την Παρασκευή, ο Λευκός Οίκος ανακοίνωσε την απόφασή του να σταματήσει την έγκριση νέων αδειών εξαγωγής υγροποιημένου φυσικού αερίου ή LNG, εν μέσω αντιδράσεων από ψηφοφόρους που είναι φιλικοί προς το κλίμα.
Το «πάγωμα» αυτό, το οποίο δεν θα επηρεάσει τα εργοστάσια που βρίσκονται ήδη υπό κατασκευή ή σε λειτουργία, απειλεί να καθυστερήσει ή ακόμα και να εκτροχιάσει ορισμένα από τα τεράστια έργα που αναμένεται να μπουν στην αγορά προς το τέλος της δεκαετίας και μετά.
«Το αμερικανικό LNG εξακολουθεί να είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της ευρωπαϊκής στρατηγικής διαφοροποίησης της προσφοράς», σχολιάζει στο Bloomberg, η Leslie Palti-Guzman, επικεφαλής έρευνας και πληροφοριών αγοράς στη SynMax.
Η απόφαση Μπάιντεν στέλνει ένα πραγματικό μήνυμα «όσον αφορά την αλληλεγγύη και την αξιοπιστία του εφοδιασμού της μεσοπρόθεσμα έως μακροπρόθεσμα. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό σε μια συγκυρία όπου οι προμήθειες από τη Ρωσία και άλλους φορτωτές είναι απρόβλεπτες.
Σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, οι ΗΠΑ έχουν αποσπάσει σημαντικό μερίδιο της προμήθειας φυσικού αερίου της Ευρώπης, επισκιάζοντας τυχόν εναπομείνασες ρωσικές παραδόσεις.
Οι ραγδαίες αποστολές της Αμερικής αντιπροσωπεύουν σήμερα περίπου το ήμισυ των εισαγωγών LNG της περιοχής, ένα μερίδιο που αναμένεται ευρέως να αυξηθεί περαιτέρω.
Οι κίνδυνοι
Και παρά το γεγονός ότι οι ΗΠΑ είναι ένας σημαντικός σύμμαχος της G-7 με οικονομική επιρροή και σχετική πολιτική σταθερότητα, παράγοντες της αγοράς επισημαίνυν ότι η υπερβολική εξάρτηση ακόμη και από ένα φιλικό έθνος εγκυμονεί κινδύνους.
Η απόφαση της Ευρώπης να ανταλλάξει το ρωσικό αέριο με το αμερικανικό LNG αντί για μια πιο σκληρή στροφή προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας σημαίνει ότι η ενεργειακή της ασφάλεια παραμένει εξαρτημένη από παράγοντες πολύ έξω από τον έλεγχό της, όπως η εποχή των τυφώνων στον Ατλαντικό ή η πολιτική συμπεριφορά στην Ουάσιγκτον, DC.
«Η εξάρτηση της Ευρώπης από το αμερικανικό LNG θα συνεχίσει να αυξάνεται αν δεν εμφανιστεί ξανά περισσότερο ρωσικό αέριο και το Κατάρ αποφασίσει να μην εμπλακεί σε πόλεμο τιμών για το μερίδιο αγοράς», υπογραμμίζει από την πλευρά του ο Ira Joseph, ανώτερος επιστημονικός συνεργάτης στο Κέντρο Παγκόσμιας Ενεργειακής Πολιτικής στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια. «Ο κίνδυνος είναι μια σημαντική αλλαγή στην πολιτική των ΗΠΑ στο μέλλον».
Εκτεθειμένη
Εν ολίγοις, ανταλλάσσοντας προμηθευτές ορυκτών καυσίμων, η Ευρώπη έχει ανταλλάξει ένα πιθανό μειονέκτημα με ένα άλλο, αφήνοντας το ενεργειακό της σύστημα ευάλωτο και εκτεθειμένο.
Η μειωμένη εξάρτηση της Ευρώπης από το φυσικό αέριο από τη Ρωσία ξεκίνησε ακόμη και πριν από την εισβολή του Βλαντιμίρ Πούτιν στην Ουκρανία το 2022. Η σχέση μεταξύ των παγκόσμιων δυνάμεων έγινε τεταμένη το 2014 όταν η Ρωσία προσάρτησε την περιοχή της Κριμαίας. Οι εντάσεις κλιμακώθηκαν περαιτέρω το επόμενο έτος, καθώς ο κρατικός κολοσσός φυσικού αερίου Gazprom PJSC κατηγορήθηκε για κατάχρηση ισχύος στην αγορά από την εποπτική αρχή ανταγωνισμού του μπλοκ.
Μήνες πριν από την πιο πρόσφατη εισβολή της στην Ουκρανία, η Ρωσία διέκοψε τις παραδόσεις μέσω αγωγών και σταμάτησε να προσφέρει όγκους spot στην Ευρώπη, κινήσεις τακτικής που κάποιοι είπαν ότι είχαν σκοπό να διογκώσουν τις τιμές και να επιταχύνουν την έγκριση του αμφιλεγόμενου -και τώρα παραβιασμένου- αγωγού Nord Stream 2. Δύο εβδομάδες μετά την είσοδο των ρωσικών δυνάμεων στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022, η ΕΕ παρουσίασε ένα οριστικό σχέδιο για την αντικατάσταση των ροών από τον μεγαλύτερο προμηθευτή της.
Η επιλογή
Το LNG των ΗΠΑ ήταν η ξεκάθαρη επιλογή για να καλύψει το κενό.
Μια σχετική γεωγραφική εγγύτητα σήμαινε εξοικονόμηση πόρων για τους εμπόρους που στέλνουν φορτία ΗΠΑ στην Ευρώπη αντί για την Ασία. Οι εισαγωγές LNG της ΕΕ αυξήθηκαν κατά 60% το 2022 και το άφθονο LNG από τον μακροχρόνιο πολιτικό σύμμαχο της Ευρώπης ήταν με διαφορά ο μεγαλύτερος συνεισφέρων.
«Έχω ταξιδέψει σε όλο τον κόσμο, ειδικά στην Ευρώπη, και το μήνυμα που ακούω πάντα είναι: «Μπράβο στους Αμερικανούς παραγωγούς LNG», δήλωσε ο Βοηθός Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ για τους Ενεργειακούς Πόρους Τζέφρι Πάιατ τον Οκτώβριο στο Βορειοαμερικανικό Φόρουμ Φυσικού Αερίου στην Ουάσιγκτον.
Αυτή η εκτίμηση μπορεί να μειώνεται με την τελευταία κίνηση του προέδρου Τζο Μπάιντεν. Μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η κυβέρνησή του δεσμεύτηκε στην ΕΕ να επανεξετάσει γρήγορα τις αιτήσεις για τυχόν νέες εξαγωγικές δυνατότητες, δήλωσε την Παρασκευή ο Fred Hutchison, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της LNG Allies. «Η σημερινή ανακοίνωση δεν συνάδει με αυτή τη δέσμευση».
Σενάρια
Είναι πολύ νωρίς για να γνωρίζουμε εάν η αναθεώρηση των ΗΠΑ θα αναγκάσει τις εταιρείες να αποσύρουν οριστικά τα σχέδιά τους. Εάν επανεκλεγεί, ο Μπάιντεν θα μπορούσε κάλλιστα να επιτρέψει να προχωρήσει η διαδικασία μόλις επιστρέψει με ασφάλεια στην εξουσία για άλλα τέσσερα χρόνια.
«Αυτό θα μπορούσε να είναι μια παύση για πολιτικούς σκοπούς, για να κατευνάσει τη βάση του Μπάιντεν ενόψει των γενικών εκλογών. Ή θα μπορούσε να είναι μεγαλύτερη η διακοπή της άδειας που περιορίζει τις πιθανότητες να εγκριθούν μακροπρόθεσμα αυτά τα τερματικά», δήλωσε ο αναλυτής φυσικού αερίου της Energy Aspects, David Seduski. Εάν ένας Ρεπουμπλικανός, όπως ο Ντόναλντ Τραμπ, κερδίσει την προεδρία, η ρυθμιστική διακοπή θα «σίγουρα θα αναιρεθεί» στις αρχές του 2025, είπε.
Στην Ευρώπη
Παρόλα αυτά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν ανησυχεί για την αυξανόμενη εξάρτηση από το αμερικανικό LNG, επειδή δεν υπάρχουν τα ίδια επίπεδα πολιτικών κινδύνων με τη Ρωσία, αποκάλυψε στο Bloomberg,ανώτερος αξιωματούχος της ΕΕ.
Αλλά άλλοι βλέπουν πιθανές προκλήσεις μπροστά. Η αυξανόμενη εξάρτηση από το αέριο των ΗΠΑ δημιουργεί έναν «κίνδυνο συγκέντρωσης» για τη βιομηχανία, δήλωσε ο Jonty Shepard, αντιπρόεδρος του παγκόσμιου εμπορίου LNG και προέλευσης στην BP Plc, σε βιομηχανικό συνέδριο στα τέλη του 2023 στην Αθήνα. «Ο κλάδος στο σύνολό του θα πρέπει να μάθει πώς να το αντιμετωπίζει στο μέλλον».
Πηγή: energypress.gr
